อนุมูลอิสระ คืออะไร? ภัยเงียบที่ทุกคนต้องรู้จัก

ทุกวันนี้เรามักได้ยินคำว่า “อนุมูลอิสระ (Free radical)” อยู่บ่อย ๆ โดยเฉพาะในบริบทของสุขภาพและความงาม แต่คุณรู้หรือไม่ว่า อนุมูลอิสระ คืออะไร และทำไมมันถึงถูกเรียกว่า “ภัยเงียบ” ที่สามารถทำร้ายร่างกายโดยที่เราไม่รู้ตัว? บทความนี้ KLARITY จะพาคุณเจาะลึกเรื่องอนุมูลอิสระ พร้อมเผยวิธีดูแลตัวเองเพื่อชะลอการเสื่อมสภาพของร่างกายและความงาม

อนุมูลอิสระ คืออะไร?

อนุมูลอิสระ หรือ Free Radical เป็นโมเลกุลที่มีอิเล็กตรอนอิสระ ซึ่งทำให้มันมีความไม่เสถียรและพยายามแย่งอิเล็กตรอนจากเซลล์อื่น ๆ ในร่างกาย การแย่งอิเล็กตรอนนี้สามารถทำให้เซลล์เกิดความเสียหาย แก่ขึ้น และส่งผลต่อสุขภาพในระยะยาว

อนุมูลอิสระเกิดขึ้นตามธรรมชาติจากกระบวนการเมตาบอลิซึมในร่างกาย เช่น การสร้างพลังงานของเซลล์ (mitochondria) และการตอบสนองต่อการอักเสบ แต่เมื่อร่างกายมี อนุมูลอิสระมากเกินไป จะเกิดภาวะ oxidative stress ซึ่งเป็นต้นเหตุของโรคเรื้อรัง การเสื่อมสภาพของผิวหนังและร่างกาย

แหล่งที่มาของอนุมูลอิสระ เกิดได้ทั้งจากภายใน-นอก

อนุมูลอิสระเกิดได้จาก ทั้งภายในและภายนอกร่างกาย โดยเกิดจากปัจจัยต่าง ๆ ดังนี้

การเกิดอนุมูลอิสระภายในร่างกาย

• กระบวนการเผาผลาญปกติ เมื่อร่างกายเผาผลาญอาหารเพื่อสร้างพลังงาน จะเกิดอนุมูลอิสระออกมาเป็นผลพลอยได้โดยธรรมชาติ
• การอักเสบและการติดเชื้อ เซลล์ภูมิคุ้มกันจะสร้างอนุมูลอิสระขึ้นมาเพื่อทำลายเชื้อโรคและสารแปลกปลอมในกระบวนการป้องกันร่างกาย
• การออกกำลังกายหนัก ทำให้ร่างกายใช้ออกซิเจนเพิ่มขึ้นและผลิตอนุมูลอิสระมากขึ้น
• ความเครียด กระตุ้นให้ร่างกายปล่อยฮอร์โมนเครียดและสร้างอนุมูลอิสระเพิ่มขึ้น

การเกิดอนุมูลอิสระภายนอกร่างกาย

• มลภาวะ ควันรถ, ฝุ่น PM2.5, สารเคมีในอากาศ
• รังสี UV จากแสงแดด ทำให้ผิวหนังเกิดอนุมูลอิสระและเป็นสาเหตุของริ้วรอยและผิวเสื่อม
• ควันบุหรี่และแอลกอฮอล์ มีสารพิษที่กระตุ้นการเกิดอนุมูลอิสระ
• อาหารแปรรูปและน้ำมันทอดซ้ำ มีสารที่กระตุ้นการเกิดอนุมูลอิสระ
• สารเคมีและยาฆ่าแมลง สารพิษเหล่านี้สามารถกระตุ้นการเกิดอนุมูลอิสระในร่างกาย
• โลหะหนัก เช่น ตะกั่ว, ปรอท สามารถเร่งปฏิกิริยาออกซิเดชัน

เมื่อร่างกายสะสมอนุมูลอิสระจากแหล่งเหล่านี้มากเกินไป จะส่งผลให้เซลล์เสื่อมเร็วขึ้นและนำไปสู่โรคต่าง ๆ

อนุมูลอิสระ มีอะไรบ้าง

อนุมูลอิสระสามารถแบ่งตามองค์ประกอบหลักที่ทำให้มันไม่เสถียรได้หลายประเภท ที่พบบ่อยคือ อนุมูลอิสระจากออกซิเจน (ROS – Reactive Oxygen Species) เช่น Superoxide, Hydroxyl radical และ Hydrogen peroxide ซึ่งเกิดจากกระบวนการเผาผลาญพลังงานของเซลล์และการสัมผัสรังสี UV 

อีกประเภทคือ อนุมูลอิสระจากไนโตรเจน (RNS – Reactive Nitrogen Species) เช่น Nitric oxide และ Peroxynitrite ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกัน แต่หากมีมากเกินไปก็สามารถทำลายเซลล์ได้ นอกจากนี้ อนุมูลอิสระยังพบได้ในชีวิตประจำวันจากสารเคมีในอาหารแปรรูป ควันบุหรี่ ควันจากการเผาไหม้ และโลหะหนักบางชนิด เช่น ตะกั่วหรือปรอท การเข้าใจประเภทของอนุมูลอิสระช่วยให้เราสามารถเลือกวิธีป้องกันและลดผลกระทบได้ตรงจุดมากขึ้น

อนุมูลอิสระ หากไม่จัดการส่งผลเสียต่อร่างกายอย่างไร

หากร่างกายมีอนุมูลอิสระสะสมมากเกินไป จะเกิดภาวะ oxidative stress ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เซลล์และเนื้อเยื่อเสื่อมสภาพเร็วขึ้น ผลเสียต่อร่างกายมีทั้งด้านสุขภาพและความงาม เช่น โรคหัวใจและหลอดเลือด เบาหวาน มะเร็ง หรือโรคสมองเสื่อม 

นอกจากนี้ยังส่งผลต่อผิวพรรณ ทำให้เกิดริ้วรอย ผิวหมองคล้ำ ผมร่วง และเล็บเปราะ การละเลยภาวะนี้จึงเหมือนการเปิดโอกาสให้ร่างกายเสื่อมสภาพเร็วโดยไม่รู้ตัว

วิธีป้องกันและต้านอนุมูลอิสระ

การป้องกันอนุมูลอิสระสามารถทำได้ทั้งจาก อาหารและไลฟ์สไตล์ เริ่มจากทานผักและผลไม้สด เช่น บลูเบอร์รี สตรอว์เบอร์รี ผักใบเขียว ถั่วและเมล็ดพืช รวมถึงเครื่องเทศสมุนไพรอย่างขมิ้น กระเทียม และขิง นอกจากนี้ การออกกำลังกายพอดี ลดความเครียด หลีกเลี่ยงมลภาวะ และพักผ่อนให้เพียงพอ ก็ช่วยลดการเกิดอนุมูลอิสระในร่างกาย

จัดการปัญหาอนุมูลอิสระในร่างกายสูงด้วยการทานอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ

• ทานผักและผลไม้สด: เช่น บลูเบอร์รี สตรอว์เบอร์รี ผักใบเขียว หรืออาหารต้านอนุมูลอิสระ
• ทานถั่วและเมล็ดพืช: อุดมด้วยวิตามิน E และเซเลเนียม
• ใช้เครื่องเทศสมุนไพร: ขมิ้น กระเทียม ขิง
• ออกกำลังกายพอดี: ช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันโดยไม่เพิ่มอนุมูลอิสระเกินพอดี
• ลดความเครียด: ฝึกสมาธิ โยคะ หรือกิจกรรมผ่อนคลาย
• หลีกเลี่ยงมลภาวะ: ลดการสัมผัสควันบุหรี่ ฝุ่น และสารเคมี
• พักผ่อนให้เพียงพอ: การนอนหลับที่ดีช่วยให้ร่างกายซ่อมแซมเซลล์และฟื้นฟูสมดุล

ต้านอนุมูลอิสระด้วย KLARITY โอเมก้า-3 นอร์เวย์ อัลตร้า + แอสตาแซนธิน 

สำหรับผู้ที่ต้องการ เสริมการป้องกันจากภายใน การทานอาหารเสริมเป็นทางเลือกที่ดี โดยเฉพาะ KLARITY โอเมก้า-3 นอร์เวย์ อัลตร้า + แอสตาแซนธิน ที่รวมคุณสมบัติของ Omega-3 และ Astaxanthin เข้าด้วยกัน Omega-3 ช่วยลดการอักเสบและบำรุงหัวใจ สมอง และข้อต่อ ส่วน Astaxanthin เป็นสุดยอดสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยปกป้องลึกระดับเซลล์

🛒Shopee: https://bit.ly/4kNtrCZ
🛒LAZADA: https://bit.ly/3XNNO99 

สรุป

อนุมูลอิสระเป็น ภัยเงียบ ที่สามารถทำร้ายร่างกายและผิวพรรณโดยไม่รู้ตัว แต่เราสามารถป้องกันและลดผลกระทบได้ด้วยการปรับพฤติกรรม ทานอาหารต้านอนุมูลอิสระ ออกกำลังกาย และพักผ่อนให้เพียงพอ อีกทั้งการเสริมด้วย KLARITY โอเมก้า-3 นอร์เวย์ อัลตร้า + แอสตาแซนธิน จะช่วยเพิ่มเกราะป้องกันเซลล์จากภายใน ทำให้สุขภาพแข็งแรง ผิวพรรณสดใส และชะลอการเสื่อมสภาพของร่างกายได้อย่างมีประสิทธิภาพ